काठमाडौँ । राष्ट्रिय ध्वजावाहक नेपाल वायुसेवा निगम पछिल्लो समय एकैपटक तीनवटा मुद्दाले चर्चामा छ । नयाँ जहाज खरिद, पुरानो जहाज बिक्रीसँगै वर्षौँवर्षदेखि जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल (टीआईए) को ग्राउन्ड ह्याण्डलिङको सुविधासमेत खोस्ने नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको निर्णयसँगै थप निगम चर्चामा आएको हो ।
ग्राउन्ड ह्याण्डलिङको मुद्दालाई छाडेर यतिखेर निगम जहाज किनबेचमा अझ बढी चर्चा र विवादमा छ । दुर्गम क्षेत्रमा उडान भर्ने गरी निगमले तत्काल तीन वटा ट्विनअटर जहाज खरिदप्रक्रिया अघि बढाएको छ ।
२२ अक्टूबर, २०२३ देखि ५ डिसेम्बर २०२३ सम्म ४५ दिने जहाज खरिदको अन्तर्राष्ट्रिय बोलकबोल आह्वान गरेकोमा तीनवटा अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनी हिन्दुस्तान एयरोनोटिकल लिमिटेड (भारत), दी हेविलल्याण्ड (क्यानडा) र एयरक्राफ्ट इन्ड्रस्ट्रीज (चेक रिपब्लिका)ले आवेदन हालेका छन् । यी कम्पनीहरूको दरखास्तका आधारमा मूल्याङ्कन भइरहेको निगमले जनाएको छ ।
पहिलोपटक निगमले आफ्नै स्रोतबाट जहाज किन्न लागेको जनाएको छ । तर, यसअघिको दुईवटा वाइड बडीसहित न्यारो–बडी जहाज किन्दाको सावाँ ब्याज गरी करिब ४९ अर्ब रुपैयाँ ऋणमा रहेको निगमले आफ्नै स्रोतबाट थप जहाज किन्छु भन्नु हास्यास्पद रहेको भन्दै यतिबेला निगमको तिखो आलोचना भइरहेको छ । ‘कमिसनको लोभमा जहाज किन्न लागिएको त होइन ?’ भन्दै निगमका कर्मचारी र विभागीय मन्त्री सुदन किरातीको आलोचना पनि भइरहेको छ ।
तर, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री सुदन किराती भने निगम जहाज किन्न सक्षम रहेको भन्दै जसरी पनि जहाज किनिछाड्ने बताउँछन् । ‘बरु म जेल जान तयार छु । तर जहाज किन्ने नै हो । सधैँ निगम कमजोर अवस्थामा रहन सक्दैन । कोइला खानीमा काम गर पनि भन्ने अनि सेतो कपडामा वेदाग आइज भन्न मिल्दैन । म जोखिम लिन्छु, जहाज किन्छु,’ किरातीले भने । जहाजको किस्ता सावाँ ब्याज एकैपटक तिर्नु नपर्ने हुँदा किस्ता किस्तामा निगमले कमाउँदै तिर्दै जाने समेत मन्त्री किरातीले बताए ।
जहाज खरिदको योजना तत्कालको भने होइन । तीन वर्षअघि २०७७ भदौमा तत्कालीन पर्यटनमन्त्री योगेश भट्टराईले नै आन्तरिक उडानका लागि थप जहाज आवश्यक रहेको भन्दै जहाज खरिद गर्ने प्रक्रिया अघि बढाउन निगमको व्यवस्थापनलाई निर्देशन दिएका थिए । जतिबेला निगमको व्यवस्थापन समितिको कार्यकारी अध्यक्ष सुशील घिमिरे थिए भने निगमको महानिर्देशक डिमप्रकाश पौडेल थिए ।